Święta Bożego Narodzenia, Narodzenie Pańskie – w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca na 25 grudnia poprzedzona okresem trzytygodniowego oczekiwania (dokładnie czterech niedziel), zwanego adwentem.
Według dostępnych źródeł święto wprowadzono najpierw w Rzymie w IV lub pod koniec III wieku, a następnie rozpowszechniło się bardzo szybko na inne kraje.
W kościołach katolickich – Boże Narodzenie jest drugim co do ważności świętem po Wielkanocy. W nocy w dniu 24 grudnia, najczęściej o północy, w kościołach katolickich rozpoczyna się uroczysta msza zwana Pasterką. Następny dzień (25 grudnia) jest nazywany Bożym Narodzeniem, a 26 grudnia to w Polsce drugi dzień świąt obchodzony na pamiątkę świętego Szczepana, pierwszego męczennika za wiarę chrześcijańską.
Główne bożonarodzeniowe tradycje i zwyczaje to: Ubieranie choinki, oczekiwanie na pierwszą gwiazdkę, wzajemne przebaczenie win podczas łamania się opłatkiem, przygotowanie 12 potraw wigilijnych czy pozostawienie wolnego miejsca przy stole – to tylko wybrane tradycje, które towarzyszą nam co roku podczas Świąt Bożego Narodzenia.
Na Boże Narodzenie zakłada się odświętne ubrania i spędza się ten czas w gronie najbliższych. Stoły są suto zastawione, dawniej na święta specjalnie „bito świnię” i przygotowywano swojskie wyroby. Podobnie jak w Wigilię, nie wolno było również sprzątać, gotować, rozpalać ognia pod kuchnią, dlatego jedzono potrawy wcześniej przygotowane.
Wyznawcy prawosławia – Boże Narodzenie obchodzą 13 dni później niż katolicy. Korzystają bowiem z kalendarza juliańskiego zamiast gregoriańskiego. W niektórych państwach, w których stosowany jest kalendarz nowojuliański – np. w Grecji, Bułgarii, Rumunii, Wigilia przypada 6 stycznia.
Protestanci – Boże Narodzenie obchodzą w tym samym czasie i w podobny sposób jak w katolicyzmie.
Anglikanie – obchody Święta Bożego Narodzenia zaczynają już pod koniec listopada. Wtedy Brytyjczycy stroją swoje domy i mieszkania. W tym czasie na ulicach miast pojawiają się kolędnicy. Wigilii się nie obchodzi. Święta zaczynają się rankiem 25 grudnia. Wtedy dzieci odkrywają prezenty włożone przez Mikołaja do dużych czerwonych skarpet zawieszonych przy kominku. Około południa rodziny zasiadają do wspólnego obiadu. Główne danie to pieczony indyk nadziewany warzywami. Podaje się też zupę żółwiową.
Luteranie – głównie w Niemczech, Szwecji, Danii, Finlandii, Norwegii, USA, Etiopii, Tanzanii, Indonezji i na Madagaskarze. Przygotowania do świąt zaczynają się dość wcześnie. Szczególnie uroczyście obchodzony jest Dzień Świętej Łucji – 13 grudnia – kiedy to na ulicach miast gromadzą się tłumy przebieranych dzieci. W dzień poprzedzający Wigilię rodziny spotykają się na wspólnym poczęstunku, gdzie głównym daniem jest chleb maczany w specjalnym sosie. Wigilia nie jest postna. Jedyną bezmięsną potrawę stanowi ryba. Po kolacji rozpakowuje się prezenty, śpiewa i tańczy.
Amerykańskie Święta Bożego Narodzenia
Wigilia – Christmas Eve
Pierwszy Dzień Świąt – Christmas Day
Drugi Dzień Świąt – Boxing Day
Amerykanie wielkie przygotowania do świąt rozpoczynają tuż po święcie dziękczynienia (Thanksgiving Day). Bardzo szybko przystrajane są sklepy i ulice miast, a samych Amerykanów ogarnia przedświąteczna gonitwa.
Dla Amerykanów Wigilia (Christmas Eve) nie ma tak wielkiego znaczenia. Najważniejszym świątecznym dniem jest 25 grudnia, kiedy zasiada się do wspólnego posiłku i rozpakowuje prezenty.
W Stanach nie uznaje się drugiego dnia świąt – 26 grudnia, który jest normalnym dniem roboczym.
W USA obowiązkowa jest choinka i zdobienie domów światełkami. W Wigilię dzieci zostawiają w widocznym miejscu ciasteczka i szklankę mleka dla Mikołaja, by w świąteczny poranek cieszyć się rozpakowywaniem prezentów (unwrapping gifts).
Niezwykle popularne jest wysyłanie świątecznych kartek (podobnie jak w Wielkiej Brytanii) oraz wspólne ucztowanie z rodziną i przyjaciółmi.
Generalizując trzeba przyznać – iż Święta Bożego Narodzenia w dużej mierze koncentrują się wokół stołu. Wystarczy spojrzeć na polską tradycję serwowania 12 potraw, by utwierdzić się w przekonaniu, że jedzenie podczas święta Bożego Narodzenia ma ogromne znaczenie.
Wesołych i Zdrowych Świąt !
