Jak co roku 1 listopada w dniu Wszystkich Świętych, wspominamy naszych bliskich, którzy odeszli od nas. Odwiedzamy ich groby, przychodzimy aby pomodlić się za zmarłych, składamy kwiaty na ich grobach, zapalamy znicze, pamiętamy o nich z miłością i wdzięcznością.
W Kościele katolickim dzień Wszystkich Świętych obchodzony jest od IX wieku. Wyznaczył je na 1 listopada papież Grzegorz IV w 837 roku n.e.
Nie wszyscy może wiedzą, że pierwszy cmentarz katolicki w Polsce powstał w 1780 r. w Płocku i funkcjonował aż do zakończenia II wojny światowej.
Następne najstarsze cmentarze katolickie w Polsce to powstałe w:
– 1782 r. cmentarz w Ostrowie Wielkopolskim;
– 1784 r. cmentarz w Jaśle;
– 1790 r. Warszawskie Powązki;
– 1794 r. cmentarz w Lublinie;
– 1803 r. cmentarz Rakowicki w Krakowie.
Pytanie zatem brzmi, gdzie więc chowano zmarłych przed tym okresem ?
Czy zwróciliście Państwo kiedyś uwagę, że trudno jest spotkać na cmentarzach groby starsze niż koniec XVIII wieku ? Ciekawe, czy może dziwne ?
Otóż (ogólnie rzecz ujmując) w początkach ery chrześcijańskiej ciała zmarłych w miastach grzebano w tzw. katakumbach, czyli w pieczarach lub grotach łączonych korytarzami albo też specjalnie wznoszono do tego celu budowle.
Następnie grzebano zmarłych wiernych wewnątrz kościołów, aczkolwiek z chwilą wyczerpywania się miejsc grzebalnych zaczęto grzebać zmarłych wokół kościołów i tak powstały cmentarze przykościelne, ale funkcjonowały także cmentarze nieprzykościelne i cmentarze przyszpitalne. Groby odznaczały się usypanymi nad nimi kopczykami ziemnymi.
Tego rodzaju praktyka chowania zmarłych, stała się w Europie Zachodniej powszechną aż do niemal XVIII wieku. Trzeba jednak zawsze pamiętać o tym, że cmentarz średniowieczny w niczym nie przypominał dzisiejszej nekropolii.
Jednym z najstarszych cmentarzy w Europie jest stary cmentarz żydowski w Krakowie zwany również cmentarzem Remuh (lub Remu) – założony w 1535.
Natomiast najstarszym cmentarzem na świecie jest cmentarz żydowski położony na Górze Oliwnej w Jerozolimie. Pochówki rozpoczęto około 3000 lat temu i trwają do dziś.
Jeżeli chodzi o wielkość to największym cmentarzem w Polsce jest cmentarz Centralny w Szczecinie o powierzchni ponad 172 hektarów na której spoczęło od jego założenia w 1901 r. ponad 300 tysięcy osób.
W Europie największą nekropolią jest Ohlsdorf w Harmburgu (Niemcy). Cmentarz ten zajmuje powierzchnię 391 ha, a na jego obszarze znajduje się blisko 300 tysięcy nagrobków.
Natomiast (współcześnie) za największy powierzchniowo cmentarz świata uznaje się Wadi-us-Salaam (Dolina Pokoju), który zlokalizowany jest w środkowym Iraku. Zajmuje on ok. 601 hektarów i mieści groby ponad 5 milionów zmarłych.
Historia cmentarzy zawsze skłania do zadumy…
