ŚWIĘTO NIEPODLEGŁOŚCI

Aktualności Edukacja

Narodowe Święto Niepodległości – to święto państwowe w Polsce obchodzone corocznie 11 listopada dla upamiętnienia odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 roku, po 123 latach zaborów (w okresie 1975-1918).

11 listopada 1918 roku zakończyła się I Wojna Światowa, a jednym z najważniejszych elementów powojennego ładu było utworzenie niepodległego państwa polskiego. W 1795 roku Polska zniknęła z mapy Europy podzielona między trzy kraje zaborcze – Austrię, Prusy i Rosję. Ciemiężony przez zaborców naród polski kilkukrotnie zrywał się do walki o wolność. Bezskutecznie. Dopiero po 123 latach niewoli, 11 listopada 1918 roku ogłoszono ustanowienie państwa polskiego w granicach uwzględniających uwarunkowania historyczne.

Odzyskanie niepodległości Polski nie nastąpiło w jeden dzień, był to proces. 11 listopada 1918 r. Rada Regencyjna przekazała władzę Józefowi Piłsudskiemu powracającemu dzień wcześniej z niewoli w twierdzy Magdeburg, który stanął na czele państwa jako Naczelnik. Wtedy to naród polski uświadomił sobie w pełni odzyskanie niepodległości, a nastrój głębokiego wzruszenia i entuzjazmu ogarnął kraj.

Jędrzej Moraczewski opisał to słowami:

„Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. Nie ma „ich”. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! Na zawsze! Chaos? To nic. Będzie dobrze. Wszystko będzie, bo jesteśmy wolni od pijawek, złodziei, rabusiów, od czapki z bączkiem, będziemy sami sobą rządzili. (…) Cztery pokolenia nadaremno na tę chwilę czekały, piąte doczekało. (…)”

Święto Niepodległości zostało ustanowione ustawą z dnia 23 kwietnia 1937 r., zniesione po II wojnie ustawą Krajowej rady Narodowej 22 lipca 1945, przywrócone ponownie w 1989 roku.

 W 1919–1936 rocznice odzyskania niepodległości świętowano w Warszawie jako uroczystości o charakterze wojskowym.

Po raz pierwszy w pełni uroczyście upamiętniono odzyskanie niepodległości 14 listopada 1920. Tego dnia uhonorowano Józefa Piłsudskiego jako zwycięskiego Wodza Naczelnego w wojnie polsko-bolszewickiej wręczając mu buławę marszałkowską.

Po przewrocie majowym w 1926 obchody kolejnych rocznic były uroczystościami ściśle wojskowymi. W tym dniu na placu Saskim w Warszawie Piłsudski dokonywał przeglądu pododdziałów, a następnie odbierał defiladę (po raz ostatni w 1934 roku na Polu Mokotowskim).

W 1938 r. w 20. rocznicę odrodzenia Polski, ostatni raz przed wybuchem II Wojny Światowej, w atmosferze nadciągającego zagrożenia wojennego, została zorganizowana wielka defilada wojskowa połączona z manifestacją poparcia narodu dla Armii.

W latach 1939-1945, obchody Święta Niepodległości były zakazane. Podczas okupacji niemieckiej w dniach poprzedzających 11 listopada na murach i ogrodzeniach, chodnikach pojawiały się afisze, ulotki i napisy „Polska żyje”, „Polska zwycięży”, „Polska walczy”, „Jeszcze Polska nie zginęła”, a od 1942 r. także znak „Polski Walczącej”.

W okresie PRL (1945-1989) obchody rocznicy odzyskania niepodległości organizowane były nielegalnie przez środowiska niepodległościowe, w tym piłsudczykowskie. Wyjątek stanowiły lata 1980-1981, kiedy to za sprawą związku zawodowego „Solidarność” przywrócono Świętu Niepodległości należne miejsce w świadomości społecznej.

Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm PRL ustawą z 15 lutego 1989 pod nazwą „Narodowe Święto Niepodległości.

Następnie 11 listopada 1997 Sejm podjął uchwałę głoszącą m.in. „Ta uroczysta rocznica skłania także do refleksji nad półwieczem, w którym wolnościowe i demokratyczne aspiracje Polaków były dławione przez hitlerowskich i sowieckich okupantów, a następnie – obcą naszej tradycji – podporządkowaną Związkowi Radzieckiemu komunistyczną władzę”.

Współcześnie, obchody Święta Niepodległości z udziałem najwyższych władz państwowych odbywają się na placu marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie, przed Grobem Nieznanego Żołnierza. W innych miastach również odbywają się imprezy patriotyczne i wszystko to co sprawia, że Polacy tłumnie wychodzą z domów, by cieszyć się Niepodległością, która Polska odzyskała w 1918 roku.

Nieodzownie związane ze świętowaniem odzyskania niepodległości przez Polskę są symbole narodowe: flaga, godło i hymn. Dlatego 11 listopada wszędzie powiewają biało-czerwone flagi, a w wielu instytucjach i domach słychać „Mazurka Dąbrowskiego”.

Obecnie Święto Niepodległości 11 listopada jest jednym z trzech najważniejszych świąt państwowych w Polsce, obok Święta Konstytucji 3 maja i Święta Wojska Polskiego.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *