Obserwując ostatnią dyskusję na grupie „Nasz Rajszew” dotyczącą Smogu w naszej wsi oraz zanieczyszczeń powietrza – chcę powiedzieć, że (moim zdaniem) u nas w Rajszewie – trudno jest jednoznacznie stwierdzić i nazwać zjawisko zadymiania smogiem i wskazać określone przyczyny.
Według definicji jakie znalazłem, SMOG – to zjawisko atmosferyczne powstałe w wyniku wymieszania się mgły, dymu i spalin, która w postaci chmury unosi się nad miastem/wsią. Największą przyczyną powstawiania smogu i źródłem zanieczyszczeń powietrza jest spalanie w piecach śmieci. Inne przyczyny to, obok spalin wielkich fabryk (u nas w Rajszewie takich nie ma), palenie w piecach węglem oraz spaliny naszych samochodów.
Na całym terenie gminy Jabłonna, jak wskazują na bieżąco zamontowane czujniki, przekraczane są w różnym stopniu dopuszczalne normy czystości powietrza szczególnie w okresie grzewczym, od września do kwietnia. Problem Smogu to także problem ogólnokrajowy, a także światowy. Także wewnętrzne dyskusje i ewentualne „waśnie słowne” mogą na pewno zwrócić uwagę na problem, przyczynić się ale nie rozwiążą problemu i myślę, że nasze władze Gminne też go nie rozwiążą ani w obecnej i ani też kolejnej kadencji, to wymaga pieniędzy i jeszcze lat (przy odpowiednim działaniu władz).
Często w naszych dyskusjach pojawiają się jednoznaczne stwierdzenia wskazujące naszych sąsiadów ogrodników jako głównych „trucicieli” i sprawców zanieczyszczeń. Moim zdaniem – nic bardziej mylnego, kwestia jest bardziej złożona.
W ubiegłym roku sprawdziłem osobiście jak wyglądają u naszych producentów warzyw ich kotłownie, kilkudziesięciometrowe kominy, filtry oraz materiały jakie spalają w piecach ogrzewających szklarnie. Jest to wszystko nowoczesne, zautomatyzowane, pisałem o tym na stronie „Sołtys wsi Rajszew” 27 stycznia 2020 r., a z kominów w zasadzie (jak mnie zapewniono) wydobywa się praktycznie w większości już tylko para wodna, a systemy te podlegają okresowym kontrolom.
Ponadto, musimy wiedzieć, że są to małe nowoczesne zautomatyzowane zakłady produkcyjne i pracy, które były, są i będą, które są źródłem utrzymania dla wielu naszych sąsiadów-ogrodników i ich pracowników. My zarabiamy i utrzymujemy nasze rodziny, płacimy rachunki, spłacamy kredyty pracując w różnych instytucjach, zakładach, biurach… w Warszawie czy w jej okolicach, natomiast nasi sąsiedzi działają tutaj w Rajszewie, co jest niewątpliwie dumą i cechą charakterystyczną naszego krajobrazu, tak jak pola golfowe czy też las w/obok którego żyjemy.
W związku z tym uważam, że problem zanieczyszczeń powietrza w Rajszewie, wynika ze spalania w piecach domów jednorodzinnych wszelkiego rodzaju przedmiotów takich jak: pojemniki z tworzywa sztucznego, kolorowe czasopisma, gazety, płyty wiórowe, guma (opony) czy stara odzież, pomalowane elementy drewniane po zniszczonych meblach (oknach). Ponadto zanieczyszczenia atmosfery powodują także ogniska, kominki domowe oraz grille.
Uogólniając, przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt, że jeszcze wiele naszych budynków jednorodzinnych jest ogrzewana piecami na paliwa stałe i nie posiada instalacji gazowej oraz nie są wyposażone w żadne filtry czy też urządzenia do oczyszczania spalin. Biorąc pod uwagę, że kominy domów są niskie, często dym i wszelkie zanieczyszczenia opadają niedaleko domu lub w jego sąsiedztwie albo dalej (zależy to od wiatru), zanieczyszczając powietrze, grunt i wydzielają nieprzyjemny duszący zapach.
W okresie grzewczym grzejemy się dość intensywnie i nie dlatego, że lubimy ciepło, ale dlatego, że wiele budynków posiada bardzo słabe ocieplenie albo ich brak. Zważywszy dodatkowo, że na przykład w Polsce mamy 5 milionów budynków jednorodzinnych skala ta ma istotne znaczenie w kontekście przyczyn powstawania smogu w Polsce i także w naszych miejscowościach, gdzie występuje głównie zabudowa jednorodzinna. Dodam jeszcze, że wielu z nas posiada kominki, które także wykorzystuje do obniżenia kosztów ogrzewania domu, gazem.
Tak wygląda rzeczywistość, a teraz co mówią obowiązujące przepisy prawa?
1. Wolno nam palić w każdym piecu grubym węglem kamiennym dobrej jakości, nieimpregnowanym drewnem, ekogroszkiem, pelletem, brykietami drzewnymi, brykietami ze słomy, zbożem, a także np. łupinami orzechów lub pestkami. „Czysty węgiel” lub drewno nie wydzielają toksycznych substancji. Można również palić gazem lub olejem opałowym.
2. Można palić w kominkach drewnem tzw. sezonowanym, którego wilgotność nie przekracza 20 % (najlepsze do palenia w kominku jest drewno z gatunków liściastych, może to być np. grab, brzoza, dąb, akacja czy jesion).
NALEŻY PAMIETAĆ, że w tzw. dni smogowe:
3. Na Mazowszu, obowiązuje zakaz rozpalania ognisk, palenia w kominkach oraz używania dmuchaw do liści – kiedy poziom zanieczyszczenia pyłem przekracza dopuszczalne 50 μg/m3. Przepis ten nie dotyczy domów, w którym kominek jest jedynym źródłem ciepła.
U nas czujnik pomiaru zanieczyszczeń znajduje na budynku GCKiS Skierdy, oto link: https://airly.eu/map/pl/#52.3976401895,20.8217740059,i2919
4. Ponadto, zaleca się zraszanie pryzm materiałów sypkich (np. palący się żużel z kotłowni) oraz zawieszenie uciążliwych prac budowlanych. Zaleca się także, aby w dni smogowe nie korzystać z prywatnych samochodów, a zamiast tego przesiąść się na rower lub przemieszczać się publicznymi środkami lokomocji.
Na zakończenie nasuwa mi się refleksja, iż sporo jeszcze przed nami w kwestii walki ze smogiem. Jesteśmy jeszcze na etapie, nie tylko zmiany sposobu myślenia, ale także przejścia z ogrzewania na paliwa stałe (węgiel, drewno) na bardziej czyste ogrzewanie gazowe. Niestety, pomimo dopłat, nie wszystkich stać na wymianę pieca albo na instalację gazową.
Mam nadzieję, że docelowo powinniśmy i będziemy dążyć (wzorem innych państw europejskich) do ogrzewania naszych domów wykorzystując odnawialne źródła energii.
